به گزارش گروه ترجمه خبرگزاری حوزه، پنطیکاستیهای محافظهکار در اولین کشور کاتولیک آمریکای لاتین بهسرعت در حال رشد هستند. کاتولیکهای برزیل در آستانه تبدیلشدن به یک اقلیت هستند.
تاتیانا آپارسیدا دی خسوس عادت داشت بهعنوان یک کارگر جنسی در خیابانهای شهر ریودوژانیرو قدم بزند و کراک مصرف کند.
او که مادر پنج فرزند است، سال گذشته به یک گروه کوچک پنطیکاستی در مرکز شهر ریو به نام «تقدیس خداوند» پیوست و زندگی جدیدی را آغاز کرد.
خانم دی خسوس گفت: «کشیش بدون اینکه از من چیزی بپرسد، مرا در آغوش گرفت.» وی که زنی ۴۱ ساله است، در مذهب کاتولیک رشد کرده و یکی از بیش از یک میلیون برزیلی است که به گفته پژوهشگران از ابتدای شیوع بیماری کرونا به کلیسای انجیلی یا پنطیکاستی پیوسته است.
وی افزود: «وقتی فقیر هستید، اگر کسی فقط به شما بگوید صبحبهخیر، ظهربهخیر یا با شما دست بدهد، بسیار مایه دلگرمی است.»
بر اساس نظرسنجی مؤسسه لاتین بارومترو شیلی، اروگوئه، جمهوری دومینیکن و پنج کشور در آمریکای مرکزی در سال ۲۰۱۸ اکثریتی غیر کاتولیک داشتهاند.
بر اساس برآوردهای پژوهشگران، انتظار میرود جمعیت کاتولیکهای برزیل که بیشترین تعداد کاتولیکها را در جهان به خود اختصاص داده است، از اکثریت کمتر شود.
البته این اتفاق قبلاً در ایالت ریو، رخ داده است. طبق آخرین سرشماری ملی در سال ۲۰۱۰، کاتولیکهای این ایالت تنها ۴۶ درصد از جمعیت ساکنان شهری و کمی بیش از یکسوم حاشیهنشینان فقرزده را تشکیل میدهند.
واتیکان در حال از دستدادن بزرگترین کشور کاتولیک در جهان است. خوزه اوستاکیو دینیز آلوز، جمعیتشناس برجسته برزیلی و استاد سابق آژانس ملی آمار میگوید: «این یک خسارت بزرگ و غیرقابل جبران است.»
با روند فعلی، وی تخمین میزند که کاتولیکها تا اوایل جولای سال جاری به کمتر از ۵۰ درصد از جمعیت برزیل میرسند. فلیپه استوایو و تاتیانا آپارسیدا دی خسوس دو شهروندی هستند که اخیراً با تغییر مذهب، همراه با فرزندان خود در ریودوژانیرو در مراسم یک کلیسای انجیلی شرکت میکنند.
دلایل این تغییر پیچیده است، اما میتوان به تغییرات سیاسی که مزایای کلیسای کاتولیک را نسبت به سایر ادیان کاهش داده و همچنین افزایش سکولاریسم در بیشتر نقاط جهان، اشاره کرد.
آقای دینیز آلوز میگوید: «در مدت همهگیری کرونا، کلیساهای انجیلی در استفاده از رسانههای اجتماعی برای جذب مردم موفقتر بودهاند.»
منتقدان در داخل و خارج از کلیسای کاتولیک نیز به ناتوانی کلیسای کاتولیک در برآورده کردن خواستههای مذهبی و اجتماعی بسیاری از مردم، بهویژه در میان فقرا اشاره میکنند. مردم آمریکای لاتین اغلب کلیسای کاتولیک را غافل از مشکلات روزانه مؤمنان توصیف میکنند.
ظهور الهیات رهاییبخش در دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی، زمانی که کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین به طور فزایندهای بر رسالت خود در خصوص گسترش عدالت اجتماعی تأکید میکرد و در برخی موارد از ایدههای مارکسیستی الهام میگرفت، نتوانست با جذابیتهای اعتقادات پروتستانها مقابله کند. به قول یکی از کنایههای افسانهای که به منابع کاتولیک و پروتستان نسبت داده میشود: «فقرا به دنبال کلیسای کاتولیک بودند، ولی کلیسای پنطیکاستی به دنبال جذب فقرا بود.»
کاهش نفوذ کاتولیک در آمریکای لاتین پیامدهای اجتماعی و سیاسی گستردهای دارد. در کشورهایی مانند برزیل، گرویدن به مسیحیت پنطیکاستی، دیدگاههای محافظهکارانه اجتماعی را از حاشیهنشینها به سالنهای کنگره سوق داده است و به خاویر بولسونارو، رئیسجمهور راستگرا که در سال ۲۰۱۸ به قدرت رسید، کمک کرده است.
بر اساس گزارش واتیکان، ۴۱ درصد از کاتولیکهای جهان در آمریکای لاتین و منطقه کارائیب زندگی میکنند. تخمینها درباره اینکه چه تعداد از آمریکاییهای لاتین کاتولیک باقی میمانند متفاوت است، اما همه صاحبنظران موافقند که جمعیت کاتولیکها رو به کاهش است.
بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو، در سال ۲۰۱۴، ۶۹ درصد از مردم آمریکای لاتین کاتولیک بودند، اگرچه ۸۴ درصد آنها در کلیسا بزرگ شده بودند. همچنین ۱۹ درصد از مردم آمریکای لاتین بهعنوان پروتستان معرفی شدند. از میان آنها، ۶۵٪ پنطیکاستی بودند. زمانی که پاپ فرانسیس اسقف اعظم بوئنوسآیرس بود با رهبران پنطیکاستی و انجیلی دیدار میکرد و واتیکان بهجای مبارزه با موج فزاینده مذاهب رقیب، تلاش میکرد با ادیان دیگر همزیستی مسالمتآمیز داشته باشد.
پاپ فرانسیس اغلب از تلاشهای مبلغان برای جلب نوکیشان انتقاد کرده است. در مجمع واتیکان در سال ۲۰۱۹ در منطقه آمازون آمریکای لاتین، علیرغم گزارش یک آژانس کلیسا که نشان میداد ۴۶ درصد از ۳۴ میلیون ساکن منطقه آمازون کاتولیک نیستند، صحبت چندانی در مورد از دستدادن پیروان کلیسا وجود نداشت. در این نشست به چالشهای زیستمحیطی منطقه که یکی از دغدغههای اصلی پاپ فعلی است، توجه بیشتری شد.
دگرگونی مذهبی آمریکای لاتین با استقلال اسپانیا و پرتغال در قرن نوزدهم آغاز شد و پس از آن کاتولیک که با فشار استعمارگران از قرن شانزدهم وارد شده بود، دیگر دین رسمی دولتی تلقی نمیشد.
تا اواسط قرن بیستم کلیسای کاتولیک موقعیت حقوقی ممتازی را در بسیاری از کشورها داشت، اما پس از آن مذاهب جدیدی شروع به رشد کردند. در میان این فرقهها پنطیکاستیها موفقترین بود.
بر اساس آمار کتاب دایرۀالمعارف جهانی مسیحیان، بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰، تعداد پنطیکاستیها در برزیل از ۶.۸ میلیون به ۴۶.۷ میلیون رسیده است. در گواتمالا نیز جمعیت آنها بیش از ۱۰ برابر شده و از ۱۹۶۰۰۰ به ۲.۹ میلیون رسیدهاند.